• • Program nauczania

  • Program nauczania etyki w klasach IV – VI w Szkole Podstawowej nr 375 im. Orląt Lwowskich w Warszawie

     

    Program wzorowany jest na następujących pozycjach:

    • Ludzkie ścieżki. Kompleksowy program nauczania etyki na II, III i IV poziomie

    edukacyjnym autorstwa Anny Ziemskiej, Łukasza Malinowskiego – program

    nagrodzony w konkursie na opracowanie programów nauczania do nowej podstawy

    programowej, organizowanym przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie w

    ramach projektu „Wdrażanie podstawy programowej kształcenia ogólnego w

    poszczególnych typach szkół ze szczególnym uwzględnieniem II i IV etapu

    edukacyjnego”;

    • Ludzkie ścieżki. Kompleksowy program nauczania etyki na I poziomie edukacyjnym,

    Anny Ziemskiej, Łukasza Malinowskiego, który jest suplement do wyżej wymienionej

    pozycji;

    • Chcemy być lepsi – program nauczania etyki w klasach I – III szkoły podstawowej.

    Program dopuszczony do użytku szkolnego przez MENiS pod numerem DKW 4014-

    65/00, autorstwa Marka Gorczyka.

    Podstawa prawna:

     

    Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej

     

     

    Cele i zadania etyki w szkole:

    • dobro i zło, rozróżnianie pojęć;

    • normy i zasady moralne jako wyznacznik funkcjonowania między ludźmi;

    • pojęcie wartości, ich hierarchizacja;

    • człowiek jako osoba (godność, szacunek, poczucie sprawiedliwości);

    • sumienie, a oceny moralne;

    • kształcenie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia;

    • budowanie własnego systemy wartości;

    • kształcenie umiejętności zastanowienia się, refleksji nad sobą i swoim systemem

    wartości;

    • umiejętność obrony własnego stanowiska, stosowanie argumentacji i uczestnictwa w

    dialogu;

    • nauczenie się sposobów realizowania swoich wartości w rzeczywistym świecie;

    • wdrażanie do samokształcenia i pracy nad sobą;

    • odkrywanie wartości ogólnoludzkich;

    • kształcenie umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji, uzasadniania

    wyborów i brania za nie odpowiedzialności;

    • pogłębienie więzi w grupie zarówno między uczniami, jak i uczniami i nauczycielem:

    integracja grupy;

    • pomoc w poszukiwaniu sensu życia, w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi;

    • kształcenie samoakceptacji, tolerancji, empatii, asertywności;

    • budowanie poczucia własnej wartości;

    • człowiek wobec podstawowych zagadnień egzystencjalnych (narodziny, szczęście,

    cierpienie, śmierć);

    • etyczne aspekty w relacji człowiek – przyroda;

    • wartość pracy dla człowieka, aspekty etyki zawodowej.

     

    Cele ogólne:

    • Rozpoznawanie elementarnych wartości, wśród których na pierwszym miejscu jest

    dobro .

    • Odróżnianie dobra od zła w zakresie elementarnym.

    • Kształtowanie empatii.

    • Kształtowanie postawy refleksyjnej wobec omawianych zagadnień dotyczących

    człowieka, jego najbliższego otoczenia (rodziny, przyjaciół, kolegów, osób starszych,

    osób niepełnosprawnych itp.), środowiska przyrodniczego, stosunku do własnej natury

    (uczuć, motywacji itp.) i określonych sytuacji życiowych.

    Cele szczegółowe:

     

    Wiedza:

    • Wiedza ogólna dotycząca przedmiotu, celu i zakresu etyki.

    • Wiedza na temat elementarnych wartości.

    • Wiedza na temat praw i obowiązków młodego człowieka wobec siebie i innych.

    • Wiedza na temat uczuć, emocji, słabszych i mocniejszych stron własnych oraz innych

    osób.

    • Wiedza na temat obszaru kulturowego, w którym uczeń żyje, wraz z konsekwencjami

    takimi jak: religia, sztuka, system wartości, przy jednoczesnym uświadamianiu i

    zaznaczaniu istnienia alternatywnych obszarów i systemów kulturowych

    • Wiedza na temat ogólnych problemów moralnych występujących zarówno w

    najbliższym otoczeniu, jak i w świecie (np. ochrona środowiska naturalnego).

    Umiejętności:

    • Umiejętność odróżniania dobra od zła.

    • Umiejętność identyfikowania dobra i zła w różnych formach (w treściach

    poszczególnych opowieści – konkretne postacie i ich działania, symbole,

    przypowieści, przenośnie).

    • Umiejętność nazywania elementarnych pojęć moralnych i posługiwania się nimi we

    właściwych kontekstach (np. sprawiedliwość, wytrwałość, honor, dzielność etyczna,

    sumienie itp.).

    • Umiejętność odróżniania treści etycznych od religijnych.

    • Umiejętność rozpoznawania stanów uczuciowych oraz ich następstw (np. złości).

    • Umiejętność formułowania prostych wypowiedzi i wniosków związanych z

    omawianym tematem.

    • Umiejętność kulturalnego dyskutowania – wyrażania własnego zdania z użyciem

    prostej argumentacji oraz słuchania wypowiedzi koleżanek i kolegów, bez

    przerywania itp.

    • Umiejętność poszanowania dla odmiennych postaw i poglądów wyrażanych przez

    koleżanki i kolegów.

    • Umiejętność podejmowania prostych decyzji.

    • Umiejętność przewidywania ewentualnych konsekwencji dokonanych wyborów i

    decyzji, łączenie przyczyny i skutku.

    Postawy:

    • Wrażliwość na wartości – z dobrem na czele.

    • Wrażliwość na dobro i jego przejawy, gotowość do chronienia dobra.

    • Budowanie fundamentów własnej hierarchii wartości na miarę rozeznania realnego

    świata.

    • Budowanie poczucia własnej godności, niepowtarzalności i wyjątkowości jako osoby,

    dostrzeganie i poszanowanie tych samych cech u innych osób.

    • Przekonanie o potrzebie doskonalenia się moralnego (np. postawa rycerska).

    • Otwartość i wrażliwość na potrzeby innych osób oraz wszelkich istot żywych.

    • Wrażliwość na problemy środowiska naturalnego i uświadomienie konieczności

    chronienia go.

    • Przekonanie o słuszności postawy aktywnej, rozszerzonej również na pole działań

    ogólnospołecznych (np. udział w akcjach charytatywnych)

     

    Treści nauczania:

    1. Wstęp – co to jest etyka?

    • Narodziny etyki.

    • Postępowanie: jak bym postąpił w danej sytuacji. Ocenianie postępowania innych.

    Powinność i jej znaczenie.

    • Etyka w życiu codziennym: zadawanie pytań. Dokonywanie wyborów. Nawyki i

    zwyczaje.

    • Normy: normy etyczne i prawo.

    • Czym jest wartość? Obiektywizm wartości. Życiowe wybory między wartościami.

    2. Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób.

    • Poznawanie samego siebie: opisywanie postaci. Tożsamość.

    • Zagadnienie tego, kim jesteśmy. Jak oceniają nas inni i na jakiej podstawie. Jak

    ważne jest imię. Co to znaczy „być sobą”?

    • „Jak być sobą?”. Waga poznania samego siebie.

    3. Wyjaśnianie prawdziwego znaczenia własnych zachowań oraz ich przyczyn i

    konsekwencji.

    • Konsekwencje. Stawianie warunków. Wyrządzanie krzywdy i jej doznawanie.

    • Kłamstwo i prawda. Wydawanie sądów. Czy dobro i zło zależą od sytuacji? Pojęcia:

    dobra, odwagi, bohaterstwa. Moralność jako coś, co musimy wydobyć z siebie.

    • Dlaczego postępuję w jakiś sposób? Nasze zachowanie wobec kogoś. Poczucie winy,

    lekceważenie.

    4. Człowiek jako osoba, godność człowieka.

    • Człowieczeństwo: próba zdefiniowania człowieka. Natura człowieka.

    • Rozważania o śmierci: dzieci chore i najbliżsi, śmierć w mediach i filmach. Oswajanie

    się ze śmiercią bliskich osób. W jakim sensie śmierć czyni nas istotami ludzkimi?

    • Miłość: moc miłości. Potrzeba miłości. Miłość w literaturze i sztuce. Rodzaje miłości.

    • Prawda: różne znaczenia słowa „prawda”. Zdania prawdziwe. Paradoksy i zagadki

    związane z prawdą.

    • Tolerancja: inność w grupie. Pozytywny ideał tolerancji. My i nietolerancja.

    Tolerancja a obojętność.

    • Zło: istnienie zła. Pojęcie zła moralnego. Szukanie usprawiedliwień. Niezawinione

    cierpienie.

    5. Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie.

    • Odpowiedzialność: różne rodzaje odpowiedzialności. Sumienie. Granice

    odpowiedzialności.

    6. Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania, w tym także w ruchu drogowym.

    • Lista praw i obowiązków (szkolne, prawa człowieka i dziecka, prawo karne, ruch

    drogowy, dekalog, obowiązki domowe)

    • Prawa a zasady.

    • Szczegółowe prawa,

    • Prawa: znaczenie posiadania prawa do czegoś. Różne sposoby walki o prawa. Lista

    praw powszechnych – Konwencja Praw Dziecka, Deklaracja Praw Człowieka.

    7. Uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi.

    • Klimat grupowy. Sposoby przedstawiania się. Wyrażanie swoich uczuć. Symbolika

    grupy.

    • Porozumiewanie się. Wymiana myśli. Aktywne słuchanie. Komunikowanie się. Język

    niewerbalny.

    • Asertywność.

    • Współdziałanie. Wspólne budowanie i opowiadanie.

    8. Wolność i jej różne rozumienie, autorytety i wzory osobowe.

    • Wybór wzorców moralnych – kryteria.

    • Lista autorytetów, wzorców – osoby publiczne, z najbliższego otoczenia, z filmu lub

    literatury.

    • Autorytet: pojęcie autorytetu. Autorytet moralny i religijny. Potrzeba autorytetu.

    Krytyka.

    • Wolność: wolność jako wartość. Niewolnictwo. Wolna wola. Wolność jako istota

    człowieczeństwa. Ograniczenia wolności.

    9. Praca i jej wartość dla człowieka.

    10. W świecie wartości: pokój, szacunek, szczęście, pokora, uczciwość, prostota, jedność.

    11.Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria ocen, między innymi w odniesieniu

    do zjawisk społecznych na poziomie małej grupy, społeczności szkolnej i społeczności

    lokalnej.

    • Wątpienie jako metoda poznawcza.

    • Uzasadnianie przekonań: konieczność uzasadniania. Sposoby uzasadniania swoich

    poglądów lub działań.

    12. Problematyka wybranych zagadnień bioetycznych i związanych z ochroną

    środowiska.

    • Przyroda i jej znaczenie dla człowieka: stosunek człowieka do przyrody. Ochrona

    przyrody i jej konieczność. Relacje człowiek - zwierzęta. Postępowanie człowieka

    wobec zwierząt.

    Procedury osiągania celów

    Słowna

    • Uczeń próbuje określać cechy charakteru bohaterów wykorzystywanych utworów literackich

    • Oceniać ich postępowanie według racjonalnych kryteriów.

    • Uzasadnia swoje sądy.

    • Odróżnia w tekście treści humorystyczne od poważnych, wymagających przemyślenia.

    • Wyodrębnia sedno wysłuchanego opowiadania, określa główny problem.

    • Czyta teksty ze zrozumieniem zawartych w nich problemów moralnych.

    • Bierze udział w recytacjach i inscenizacjach na podstawie omawianych utworów.

    • Tworzy własne teksty.

    • Wysłuchuje relacji i poglądów innych osób.

    • Ocenia różne zjawiska związane z rozwojem techniki, stara się dostrzec ich możliwe konsekwencje(telewizja, Internet itp.)

    Plastyczna

    • Uczeń dostrzega związki między ekspresją słowną a plastyczną, np. karykatura wyrażona słownie i za pomocą rysunku.

    • Uczeń ilustruje poznane czy przeżyte sytuacje.

    • Bierze udział w organizowaniu wystaw, prezentacji.

    • Wykonuje(także w grupach) ilustracje do tekstów, scenografie.

    • Wyrabia w sobie wrażliwość na piękno.

    Gest, ruch, mimika

    Uczeń wyraża emocje, uczucia, stany za pomocą „języka ciała”.

    • Odczytuje stany innych osób na podstawie ich ruchów, min.

    • Potrafi „pokazać”, jak zmienić, naprawić jakąś sytuację.

    • Inscenizuje różne scenki wraz z koleżankami i kolegami, posługując się pantomimą.

    Gry i zabawy dydaktyczne

• • 

Lorem ipsum dolor

• • Morbi volutpat enim

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum

• • Placerat ipsum

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum

• • Aliquam congue fermentu

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum

• • Placerat ipsum

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum

• • Morbi volutpat enim

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum

• • Aliquam congue fermentu

  • Etiam lacinia feugiat libero, quis sodales metus porta quis. Proin maximus feugiat ipsum id rhoncus. Donec quis dolor eu est sagittis cursus sed eu ex. Suspendisse bibendum dignissim justo. Aliquam vestibulum magna at iaculis eleifend. Sed mattis ligula et sem egestas rutrum. Vestibulum